Μαθητευόμενος οδηγός: Ένας μικρός ήρωας ανάμεσά μας

Όλοι κάποτε βρεθήκαμε στη θέση εκείνου του μαθητή που κρατά το τιμόνι με τα χέρια λίγο ιδρωμένα και με την καρδιά να χτυπά κάπως δυνατά, κάθε φορά που πρέπει να ξεκινήσει και να εκτεθεί στη ροή της κυκλοφορίας. Προσπαθεί, να χρησιμοποιήσει όπως έχει μάθει τους καθρέφτες, τα φλας, τα ποδόπληκτρα και το τιμόνι, για να διατηρήσει σωστή ταχύτητα και θέση στο οδόστρωμα, ειδοποιώντας εγκαίρως τους άλλους οδηγούς για τις προθέσεις του.

Δυστυχώς, αποδεικνύεται ότι μόλις περάσουμε από αυτή την φάση και αποκτήσουμε την πολυπόθητη άδεια οδήγησης, κάτι αλλάζει. Ξεχνάμε την αμηχανία, τον φόβο, την ανασφάλεια που κάποτε μας έκανε να νιώθουμε ευάλωτοι και παρείσακτοι στον δρόμο. Ξεχνάμε ότι πίσω από το τιμόνι ενός εκπαιδευτικού αυτοκινήτου, σε κάθε μέτρο που διανύει, δίνεται μια άνιση μάχη που δεν έχει να κάνει μόνο με την εφαρμογή του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, αλλά και με την ανθρώπινη υπομονή και την κοινωνική μας παιδεία.

Αφορμή για να θίξω τη συγκεκριμένη στιγμή το διαχρονικό αυτό πρόβλημα, στάθηκαν τα πρόσφατα δημοσιεύματα στον γαλλικό τύπο, που αποκάλυψαν μια ανησυχητική πραγματικότητα: τα εκπαιδευτικά οχήματα γίνονται όλο και πιο συχνά στόχος επιθετικών και ανυπόμονων οδηγών. Προσπεράσεις στο όριο του κινδύνου, κορναρίσματα, φωνές, ακόμη και σκόπιμοι ελιγμοί εκφοβισμού. Μια εικόνα που, ας μη γελιόμαστε, δεν είναι ξένη ούτε στους ελληνικούς δρόμους.

Για τον υποψήφιο, ο χειρισμός του οχήματος δεν είναι μια αυτοματοποιημένη πράξη όπως για έναν έμπειρο οδηγό. Είναι ένας κόσμος γεμάτος με καινούργια ερεθίσματα. Ένα απλό κορνάρισμα μπορεί να τον ταράξει τόσο, που να χάσει την ψυχραιμία του. Να αισθανθεί μειονεκτικά απέναντι στους άλλους και να επιχειρήσει κάτι που ακόμα δεν το έχει κατακτήσει, όπως να κινηθεί ή να ελιχθεί πιο γρήγορα. Ένα απότομο προσπέρασμα με ποδοσφαιρικά χαρακτηριστικά στενού μαρκαρίσματος από έναν απελπισμένο οδηγό, μπορεί να τον κάνει να αμφισβητήσει αν «είναι φτιαγμένος για αυτό». Έτσι, η εκπαίδευση παύει να υφίσταται και το μάθημα μετατρέπεται σε μια εμπειρία φόβου και απογοήτευσης. Εκεί είναι που ο εκπαιδευτής δεν διδάσκει μόνο τεχνικές: γίνεται ψυχολόγος, καθοδηγητής, ακόμα και ασπίδα απέναντι σε «συναδέλφους» οδηγούς  που δεν συγχωρούν την αδυναμία ποτέ και για τίποτα.

Η επιθετικότητα απέναντι στα εκπαιδευτικά αυτοκίνητα δεν είναι απλώς θέμα αγένειας· είναι ένδειξη μιας βαθύτερης παθογένειας. Ζούμε σε μια εποχή όπου η βιασύνη κυριαρχεί. Κάθε λεπτό που χάνουμε πίσω από ένα αυτοκίνητο με το χαρακτηριστικό «L» μας φαίνεται αβάσταχτο. Και όμως, αυτό το «L» είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα σήμα προειδοποίησης: είναι το σύμβολο της αυριανής ασφάλειας. Κάθε μαθητής που μαθαίνει σωστά σήμερα, είναι ένας οδηγός λιγότερο επικίνδυνος αύριο.

Αν κορνάρουμε, ή κολλήσουμε στον προφυλακτήρα ενός μαθητευόμενου οδηγού, δεν τον βοηθάμε να «κινηθεί πιο γρήγορα». Αντιθέτως τον αγχώνουμε παραπάνω από ότι είναι και υπάρχει περίπτωση να προβεί σε ένα τόσο λανθασμένο χειρισμό μιας συγκεκριμένης στιγμής, που δεν μπορούμε να φανταστούμε. Ας δώσω ένα ανατριχιαστικό παράδειγμα. Ελάχιστοι γνωρίζουν, ότι ο εκπαιδευτής οδηγών δεν έχει χειριστήριο - τρόπο να ακυρώσει την επιλογή του πανικοβλημένου εκπαιδευόμενου να πατήσει το φρένο του τόσο δυνατά σαν να μην υπάρχει αύριο.  Μάλλον, μετά από αυτό που μόλις μάθατε, ήρθε η ώρα να αναθεωρήσετε την απόσταση ασφαλείας που θα πρέπει να κρατάτε από ένα εκπαιδευτικό όχημα σχολής οδηγών. Εξυπακούεται ότι θα κρατήσουμε διπλάσια απόσταση  από το συνοδευτικό αυτοκίνητο της σχολής οδήγησης με την πινακίδα: ‘’Προσοχή!!! Προπορεύεται, Εκπαιδευτικό Δίκυκλο’’. Μην ξεχνάμε ότι στο δίκυκλο αυτό, βρίσκεται μόνος του ο υποψήφιος, χωρίς να έχει την δυνατότητα ο εκπαιδευτής του να επέμβει. Επιβάλλεται ηρεμία και θετική αύρα πανελληνίων εξετάσεων, όπως θα απαιτούσαμε και για το δικό μας παιδί.

Κάθε φορά που αφήνουμε χώρο και χρόνο σε έναν νέο οδηγό, δεν κάνουμε απλώς μια πράξη καλοσύνης. Επενδύουμε σε δρόμους πιο ήρεμους, σε ανθρώπους ψύχραιμους και επομένως πιο προσεκτικούς.

Ο ρόλος του εκπαιδευτή, δεν είναι απλώς να μάθει στον μαθητή πότε να πατάει φρένο και πότε να αλλάζει ταχύτητα. Αλλά να του διδάξει ψυχραιμία μέσα στο κυκλοφοριακό χάος, να του δείξει ότι υπάρχει τρόπος να οδηγεί αμυντικά και να προστατεύεται ακόμα κι όταν γύρω του επικρατεί ένταση. Αυτό το βιωματικό μάθημα διαδραματίζεται μόνο στο ανοιχτό βιβλίο του δρόμου. Πρωταγωνιστές του, είμαστε όλοι εμείς. Προσωπικά, Θα επέλεγα τον «ρόλο του καλού»… εσείς;