Ρεκόρ στα πρόστιμα ΚΟΚ: Τέλος στα έσοδα για τους δήμους – όλα περνούν στο Εθνικό Ταμείο Οδικής Ασφάλειας

Τα πρόστιμα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας βρίσκονται ξανά στο επίκεντρο, καθώς τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι τα έσοδα από παραβάσεις αυξάνονται με ρυθμό που χαρακτηρίζεται πρωτοφανής.

Οι καθημερινοί έλεγχοι της Τροχαίας, οι νέες ψηφιακές μέθοδοι καταγραφής παραβάσεων και η αυστηροποίηση των ποινών έχουν δημιουργήσει ένα τοπίο όπου οι οδηγοί αντιμετωπίζουν πλέον σημαντικές οικονομικές επιβαρύνσεις σε περίπτωση παρανόμησης. Η χρήση κινητού, η μη χρήση κράνους, οι υπερβολικές ταχύτητες και οι παραβάσεις σε φανάρια αποτελούν τις συχνότερες αιτίες για τις οποίες επιβάλλονται πρόστιμα, με τα ποσά να φτάνουν καθημερινά σε εκατοντάδες

χιλιάδες ευρώ σε πανελλαδικό επίπεδο.

Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση εξετάζει αλλαγές στον τρόπο διαχείρισης των εσόδων αυτών. Σήμερα ένα μεγάλο μέρος από τα πρόστιμα του ΚΟΚ πηγαίνει στους δήμους, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι τα ποσά αυτά αποτελούν σημαντικό έσοδο για τη λειτουργία τους. Το προτεινόμενο μοντέλο, όμως, προβλέπει τα χρήματα να συγκεντρώνονται στο Εθνικό Ταμείο Οδικής Ασφάλειας, με στόχο να κατευθύνονται αποκλειστικά σε έργα, παρεμβάσεις και δράσεις που ενισχύουν την ασφάλεια στους δρόμους. Η συζήτηση αυτή έχει προκαλέσει αντιδράσεις από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, η οποία φοβάται απώλεια πόρων, αλλά και επιδοκιμασίες από οργανώσεις που θεωρούν αναγκαίο να υπάρξει μια πιο στοχευμένη αξιοποίηση των εσόδων για τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων.

Παράλληλα, τα πρόστιμα έχουν γίνει αυστηρότερα. Σε υποτροπές, οι χρηματικές ποινές μπορούν να φτάσουν έως και τα 2.000 ευρώ, ενώ πλέον αυξάνονται οι περιπτώσεις όπου γίνεται αφαίρεση πινακίδων και διπλωμάτων. Οι «έξυπνες» κάμερες που εγκαθίστανται σταδιακά σε σημεία υψηλής επικινδυνότητας δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον επιτήρησης, στο οποίο οι παραβάσεις καταγράφονται αυτόματα, χωρίς την ανάγκη φυσικής παρουσίας των αστυνομικών. Οι αρχές υποστηρίζουν ότι η αύξηση των ελέγχων δεν έχει στόχο την είσπραξη χρημάτων, αλλά την αποτροπή επικίνδυνων συμπεριφορών, ωστόσο τα οικονομικά στοιχεία δείχνουν ότι το συνολικό ποσό από πρόστιμα αναμένεται να ξεπεράσει ιστορικά επίπεδα.

Η ύπαρξη υψηλών εσόδων από παραβάσεις θέτει αναπόφευκτα το ερώτημα για το κατά πόσον η οδική συμπεριφορά βελτιώνεται ή αν η κοινωνία απλώς πληρώνει το τίμημα της παραβατικότητας. Τα στατιστικά τροχαίων δείχνουν ότι η ταχύτητα, η απόσπαση προσοχής και η παραβίαση προτεραιότητας παραμένουν σταθερά μεταξύ των βασικών αιτίων σοβαρών ατυχημάτων. Αυτό σημαίνει ότι η αυστηρή επιβολή κανόνων, όσο κι αν αυξάνει τα έσοδα, δεν μπορεί από μόνη της να αλλάξει τις συνήθειες των οδηγών χωρίς παράλληλη ενημέρωση, εκπαίδευση και βελτίωση των υποδομών.

H πολιτεία επανεξετάζει τον τρόπο αξιοποίησης των εσόδων και οι οδηγοί καλούνται να διαχειριστούν ένα περιβάλλον στο οποίο το λάθος μπορεί να αποδειχθεί πιο ακριβό από ποτέ. Το αν όλα αυτά θα οδηγήσουν σε ασφαλέστερους δρόμους είναι κάτι που θα φανεί στην πράξη, μέσα από τη συμπεριφορά όλων μας πίσω από το τιμόνι.