Στο μικροσκόπιο τα ελαφρά φορτηγά: Η Ευρώπη ζητά περισσότερους ελέγχους

Νέα στοιχεία από τη Γερμανία επαναφέρουν στο προσκήνιο τη συζήτηση για την ανάγκη συστηματικών ευρωπαϊκών ελέγχων στα ελαφρά φορτηγά και ιδιαίτερα στα vans, τα οποία καταλαμβάνουν πλέον σημαντικό μερίδιο στις οδικές μετακινήσεις και στη διανομή αγαθών.

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση των γερμανικών αρχών, το ποσοστό παραβάσεων που καταγράφεται σε ελέγχους δρόμου στα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα παραμένει δυσανάλογα υψηλό, γεγονός που ενισχύει την άποψη πως η συγκεκριμένη κατηγορία οχημάτων χρειάζεται εντονότερη επιτήρηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι παραβάσεις αφορούν κυρίως υπέρβαση ωραρίων οδήγησης, υπέρβαρα φορτία και ελλιπή συντήρηση, θέματα που έχουν άμεση σχέση με την οδική ασφάλεια αλλά και με την πίεση που δέχονται οι οδηγοί στον ταχύτατα αναπτυσσόμενο κλάδο, εκείνων των παραδόσεων του τελικού προορισμού, σε πόλεις και γειτονιές .

Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα των γερμανικών δεδομένων είναι πως τα vans, παρότι μικρότερα και ευέλικτα, εμφανίζουν ποσοστά παραβάσεων υψηλότερα από τα κλασικά φορτηγά. Αυτό οφείλεται στο ότι συχνά εξαιρούνται από τους αυστηρούς ελέγχους και τις υποχρεώσεις που ισχύουν για τα μεγαλύτερα οχήματα. Ταυτόχρονα, οι αυξανόμενες απαιτήσεις των εταιρειών ταχυμεταφορών και e-commerce δημιουργούν ένα πλαίσιο πίεσης που οδηγεί σε φαινόμενα υπέρβαρων φορτίων, βιαστικών δρομολογίων και συχνά κακής κατάστασης οχημάτων, τα οποία διανύουν εκατοντάδες χιλιόμετρα καθημερινά μέσα σε αστικές περιοχές.

Αντίστοιχες ανησυχίες διατυπώνονται και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη Γαλλία και την Ολλανδία έχουν ήδη καταγραφεί υψηλοί δείκτες υπερφόρτωσης και μη τήρησης βασικών τεχνικών προδιαγραφών, ενώ στην Ισπανία γίνονται συζητήσεις για επαναξιολόγηση των κανόνων που αφορούν τα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα. Η κοινή εικόνα που διαμορφώνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι πως η αγορά των μικρών φορτηγών αναπτύχθηκε πολύ πιο γρήγορα από το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα έπρεπε να την περιβάλλει.

Η ανάγκη για πιο συστηματικούς ελέγχους δεν αφορά μόνο τα θέματα ασφάλειας. Έχει επίσης περιβαλλοντική διάσταση, καθώς πολλά vans είναι παλαιότερης τεχνολογίας, με αυξημένους ρύπους, ενώ συχνά κινούνται σε κέντρα πόλεων και σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Η υπερφόρτωση και η ακατάλληλη συντήρηση επιβαρύνουν επιπλέον τις εκπομπές αλλά και τη φθορά του οδοστρώματος. Το ζήτημα, επομένως, ξεπερνά τα στενά όρια της κυκλοφορίας: αφορά την ποιότητα ζωής στις πόλεις, τον θόρυβο, τη ρύπανση και την καθημερινότητα εκατομμυρίων πολιτών.